MODELO DE EXAMEN DE 2011
Los documentos siguientes deben permitirte elaborar un texto sobre las reformas iniciadas en el primer bienio de la Segunda República. En tu redacción debes abordar las siguientes cuestiones: Los principales ámbitos de aplicación de las reformas, como los mencionados en los docs. 1, 2, 3 y 4; las fuerzas políticas y sociales promotoras de los cambios; las opuestas a los mismos (doc. 5); la evolución y desenlace de la confrontación en torno a tales medidas. Recuerda que no se trata de responder a preguntas aisladas, sino de realizar una composición coherente y argumentada, y que en la evaluación se tendrán en cuenta los conocimientos, la utilización de los documentos y la corrección de la expresión escrita.
Doc.1: El día 23 de abril de 1931, pocos días después de la proclamación de la República, la Gaceta de Madrid publicaba el siguiente decreto:
"La revolución de Abril, que por voluntad del pueblo ha instaurado la República en España, extingue el juramento de obediencia y fidelidad que las fuerzas armadas de la Nación habían prestado a las instituciones hoy desaparecidas (...), vínculo de adhesión a una dinastía o una persona (...).
Art. 1°. Todos los generales en situación de actividad o reserva, y todos los jefes, oficiales y asimilados que no estén en la de retirados o separados del servicio habrán de prestar (...) solemne promesa de adhesión y fidelidad a la República"
Doc.2: En el siguiente discurso (13 de octubre de 1931), Manuel Azaña se refiere a los principales problemas que ha de afrontar la República, prestando especial atención a la cuestión religiosa:
"La revolución política, es decir, la expulsión de la dinastía y la restauración de las libertades públicas, ha resuelto un problema específico de importancia capital, ¡quién lo duda!, pero no ha hecho más que plantear y enunciar aquellos otros problemas que han de transformar el Estado y la sociedad españoles hasta la raíz. Estos problemas, a mi corto entender, son principalmente tres: el problema de las autonomías locales, el problema social en su forma más urgente y aguda, que es la reforma de la propiedad, y este que llaman problema religioso, y que es en rigor la implantación del laicismo del Estado con todas sus inevitables y rigurosas consecuencias. Ninguno de estos problemas los ha inventado la República (...). Me refiero a eso que llaman problema religioso. La premisa de este problema, hoy político, la formulo yo de esta manera: España ha dejado de ser católica".
Doc.3.-Ley de Bases de la Reforma Agraria (1932):
"Base 5a. Serán susceptibles de expropiación las tierras incluidas en los siguientes apartados: 1°. Las ofrecidas voluntariamente por sus dueños (...).
4°. Las fincas rústicas de Corporaciones, fundaciones y establecimientos públicos que las exploten en régimen de arrendamiento, aparcería o cualquier otra forma que no sea explotación directa (...).
5°. Las que por las circunstancias de su adquisición, por no ser explotadas directamente por los adquirentes (...); deba presumirse que fueron compradas con fines de especulación o con el único objeto de percibir su renta. 6°. Las que constituyeron señoríos jurisdiccionales (...).
7°. Las incultas o manifiestamente mal cultivadas (...)".
Doc.4: El 21 de septiembre de 1932, la Gaceta de Madrid publicó el Estatuto de Autonomía de Cataluña:
"Art. 1°. Cataluña se constituye en región autónoma dentro del Estado español de acuerdo con la Constitución y el presente Estatuto. Su organismo representativo es la Generalidad (...).
Art. 2°. El idioma catalán es, como el castellano, lengua oficial en Cataluña (...). Dentro del territorio catalán, los ciudadanos, cualquiera que sea su lengua materna, tendrán derecho a elegir el idioma oficial que prefieran en sus relaciones con los tribunales, autoridades y funcionarios de todas clases, tanto de la Generalidad como de la República (...).
Art. 11°. Corresponde a la Generalidad la legislación exclusiva en materia civil, salvo lo dispuesto en el artículo 15, número 1, de la Constitución, y la administrativa que le esté plenamente atribuida por este Estatuto".
MODELO DE EXAMEN DE 2006
A instauración da Segunda República supón o inicio dunha serie de reformas en diversos ámbitos, como os que aparecen reflectidos nos documentos 1, 2 e 3. Á luz dos textos, debes comentar cada unha das cuestións que se citan neles, sen esquecer tratar no seu conxunto a política de reformas atendendo á súa caracterización xeral, ás forzas sociais e políticas que a promoveron e a aquelas que se opuxeron (Doc.4), e aludindo ás derivacións ou desenlace da confrontación en torno a tales medidas.
Doc. 1.-No seguinte discurso (13 de outubro de 1931), Manuel Azaña refírese aos principais problemas que debe afrontar a República, prestando especial atención á cuestión relixiosa:
“A revolución política, é dicir, a expulsión da dinastía e a restauración das liberdades públicas, resolveu un problema específico de importancia capital, ¡quen o dubida!, pero non fix o mái s qu e suscita r e enuncia r aquele s outros problemas que han transformar o Estado e a sociedade españois ata a raíz. Estes problemas, ao meu curto entender, son principalmente tres: o problema das autonomías locais, o problema social na súa forma máis urxente e aguda, que é a reforma da propiedade, e este que chaman problema relixioso, e que é en rigor a implantación do laicismo do Estado con todas as súas inevitables e rigorosas consecuencias. Ningún destes problemas os inventou a República (...). Refírome a iso que chaman problema relixioso. A premisa deste problema, hoxe político, formúloa eu desta maneira: España deixou de ser católica”.
Doc. 2.-Lei de Bases da Reforma Agraria (1932):
“Base 5ª. Serán susceptibles de expropiación as terras incluídas nos seguintes apartados:
1º. As ofrecidas voluntariamente polos seus donos (...).
4º. As fincas rústicas de Corporacións, fundacións e establecementos públicos que as exploten en réxime de arrendamento, parcería ou calquera outra forma que non sexa explotación directa (...).
5º. As que polas circunstancias da súa adquisición, por non seren explotadas directamente polos adquirentes (...), deba presumirse que foron compradas con fins de especulación ou co único obxecto de percibir a súa renda.
6º. As que constituíron señoríos xurisdicionais (...).
7º. As incultas ou manifestamente mal cultivadas (...)”.
Doc. 3.-O 21 de setembro de 1932, a Gaceta de Madrid publicou o Estatuto de Autonomía de Cataluña:
Art. 1º. Cataluña constitúese en rexión autónoma dentro do Estado español, de acordo coa Constitución da República e o presente Estatuto. O seu organismo representativo é a Generalitat (...).
Art. 2º. O idioma catalán é, como o castelán, lingua oficial en Cataluña (...). Dentro do territorio catalán, os
cidadáns, calquera que sexa a súa lingua materna, terán dereito a elixir o idioma oficial que prefiran nas súas relacións cos tribunais, autoridades e funcionarios de todas clases, tanto da Generalitat como da República (...).
Art. 11º. Corresponde á Generalitat a lexislación exclusiva en materia civil, agás o disposto no artigo 15, número 1, da Constitución, e a administrativa que lle estea plenamente atribuída por este Estatuto”.
Doc. 4.-Manifesto electoral da Candidatura antimarxista por Madrid (outubro de 1932):
“Os candidatos da coalición antimarxista defenderán resoltamente a necesidade dunha inmediata derrogación, pola vía que en cada caso proceda, dos preceptos, tanto constitucionais como legais, inspirados en designios laicos e socializantes (…); traballarán sen descanso para lograr a cancelación de todas as disposicións confiscadoras da propiedade e persecutorias das persoas, das Asociacións e das crenzas relixiosas (…).A impedir que a política anticatólica, antieconómica e antinacional, representada polo socialismo e os seus subalternos auxiliares, máis o menos descubertos ou subrepticios, prevaleza ou sequera inflúa predominantemente, como ata agora, na gobernación do Estado, irán vigorosa e enerxicamente encamiñados todos os nosos esforzos”.
MODELO DE EXAMEN DE 2002
A instauración da Segunda República supón o inicio dunha serie de reformas en diversos ámbitos, como os que aparecen reflectidos nos documentos que se propoñen. Á luz dos textos, debes comentar cada unha das cuestión que se citan neles, sen esquecer tratar no seu conxunto a política de reformas atendendo á caracterización xeral da mesma, ás forzas sociais e políticas que a promoveron e a aquelas que se opuxeron, e aludindo ás derivacións ou desenlace da confrontación en torno a tales medidas.
Doc.1.-A Constitución de 1931 aborda así a cuestión relixiosa:
“Art. 3. O Estado español non ten relixión oficial (...).
Art. 26. Tódalas confesións relixiosas serán consideradas comoAsociacións sometidas a unha lei especial. O Estado, as rexións, as provincias e os Municipios, non manterán, favorecerán, nin auxiliarán economicamente ás Igrexas,Asociacións e institucións relixiosas. Unha lei especial regulará a total extinción, nun prazo máximo de dous anos, do presuposto do Clero. Quedan disoltas aquelas Ordes relixiosas que estatutariamente impoñan, ademais dos tres votos canónicos, outro especial de obediencia a autoridade distinta da lexítima do Estado (...). As demais Ordes relixiosas someteranse a unha lei especial votada por estas Cortes Constituíntes e
axustada ás seguintes bases:
1ª. Disolución das que polas súas actividades constitúan un perigo para a seguridade do Estado (...).
4ª. Prohibición de exercer a industria, o comercio ou o ensino.
5ª. Submisión a todas as leis tributarias do país”.
Doc.2.-O decreto de 23 de abril de 1931 obriga ós militares a prometer fidelidade á República:
“A revolución de abril, que por vontade do pobo instaurou a República, extingue o xuramento de obediencia e fidelidade que as forzas armadas da nación prestaran ás institucións hoxe desaparecidas (...), a unha dinastía ou unha persoa.Amisión do Exército é soster a independencia da Patria (...). OGoberno provisional da República decreta:
Art.. 1º. Tódolos xenerais en situación de actividade ou reserva, e tódolos xefes, oficiais e asimilados (...) haberán prestar no prazo de catro días (...) solemne promesa de adhesión e fidelidade á República”.
Doc.3.-Lei de Bases da Reforma Agraria (1932):
“Base 5ª. Serán susceptibles de expropiación as terras incluídas nos seguintes apartados:
1º. As ofrecidas voluntariamente polos seus donos (...).
4º.As fincas rústicas de Corporacións, fundacións e establecementos públicos que as exploten en réxime de arrendamento, aparcería ou calquera outra forma que non sexa explotación directa (...).
5º.As que polas circunstancias da súa adquisición, por non seren explotadas directamente polos adquirentes (...), deba presumirse que foron compradas con fins de especulación ou co único obxecto de percibir a súa renda.
6º.As que constituíron señoríos xurisdiccionais (...).
7º. As incultas ou manifestamente mal cultivadas (...)”.
Doc.4.-O 21 de setembro de 1932, a Gaceta de Madrid publicou o Estatuto de Autonomía de Cataluña:
“Art. 1º. Cataluña constitúese en rexión autónoma dentro do Estado español, de acordo coa Constitución da República e o presente Estatuto. O seu organismo representativo é a Generalitat (...).
Art. 2º. O idioma catalán é, como o castelán, lingua oficial en Cataluña (...). Dentro do territorio catalán, os cidadáns, calquera que sexa a súa lingua materna, terán dereito a elixir o idioma oficial que prefiran nas súas relacións cos tribunais, autoridades e funcionarios de todas clases, tanto da Generalitat como da República (...).
Art. 11º. Corresponde á Generalitat a lexislación exclusiva en materia civil, agás o disposto no artigo 15, número 1, da Constitución, e a administrativa que lle estea plenamente atribuída por este Estatuto”.
No hay comentarios:
Publicar un comentario